Mapa strony Kontakt
Urząd Gminy Michałowice
pow. pruszkowski woj. mazowieckie
Logo Gminy Michałowice
  1. Jesteś tutaj:
28.08.2006 14:28

Strategia rozwoju Gminy Mmichałowice do 2010 roku

Michałowice, sierpień 2002 roku
WSTĘP
 
Coraz skuteczniejsze zaspokajanie potrzeb mieszkańców Gminy Michałowice - przy ograniczonych środkach finansowych, które są w dyspozycji władz samorządowych oraz przy konieczności szybkiego reagowania na zmieniającą się sytuację społeczno - gospodarczą naszego kraju - wymaga stosowania odpowiednich metod zarządzania, w których działania średniookresowe i bieżące zadania operacyjne muszą być podporządkowane ustaleniom długookresowym.
 
Takie podejście wymaga ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO, będącego procesem nakierowanym na przyszłość, a realizowanym poprzez:
-         planowanie nakierunkowane na wybór celów rozwoju oraz zadań do ich realizacji,
-         kontrolę i wdrażanie przyjętych decyzji.
Zarządzanie strategiczne jest tedy CIĄGŁYM PROCESEM ZARZĄDZANIA UKIERUNKOWANYM NA FORMUŁOWANIE I WDRAŻANIE NAJBARDZIEJ SKUTECZNYCH STRATEGII ROZWOJU.
Strategia rozwoju Gminy Michałowice, jako lokalnej wspólnoty samorządowej to:
 
Długookresowy program działania określający strategiczne cele jej rozwoju społeczno - gospodarczego, które są niezbędne dla realizacji przyjętych przez Radę Gminy zamierzeń rozwojowych.
 
W niniejszym opracowaniu przedstawiono:
-       uwarunkowania rozwoju społeczno - gospodarczego,
-       prognozy rozwoju demograficznego, społecznego i gospodarczego do 2010 roku w formie dwóch scenariuszy rozwoju:
-       wizję przyszłości gminy,
-       strategię rozwoju, obejmującą: misję, cele strategii, kierunki działania oraz warunki realizacji strategii.
 
Przedstawiona strategia rozwoju Gminy Michałowice jest ogólnym planem działania samorządu lokalnego funkcjonującego od 1990 r., we współpracy ze społecznością lokalną, władzami Powiatu Pruszkowskiego oraz w oparciu o Wojewódzki Program Rozwoju Regionalnego Mazowsza, na lata 2001 - 2006, a w szczególności jego "Cel III", zatytułowany "Wzmocnienie mechanizmów dyfuzji procesów rozwojowych z aglomeracji warszawskiej na otoczenie regionalne".
W sierpniu 2002 roku, w oparciu o "Raport o stanie gminy na rok 2001 oraz w oparciu o uchwalone przez Radę Gminy w lipcu 1999 roku "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Michałowice, a w ślad za "Studium..." w oparciu o uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego plany:
  • Obszaru działki nr ew. 6 we wsi Komorów przy zbiorniku retencyjnym na Utracie (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XXVII/161/2000 z 2 czerwca 2000r.);
  • Obszaru położonego w obrębie wsi Opacz Mała pomiędzy ulicami Raszyńską, Ks. J. Popiełuszki, Klonową, Polną i Szarą złożonego z działek ewidencyjnych o numerach od 197/1 do 296 (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XXVIII/170/2000 z 9 czerwca 2000r.);
  • Obszaru stanowiącego część wsi Pęcice i wsi Sokołów zawartego pomiędzy ulicami Parkową, Zaułek, Wąską i Sokołowską wraz z działkami nr ew. 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 285/1, 286, 287, 288, 289, 290 i 291 we wsi Pęcice (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XXIX/178/2000 z 4 lipca 2000r.);
  • Obszaru stanowiącego wschodnią część wsi Sokołów po obu stronach drogi powiatowej do Janek obejmujący działki o nr ew. od 207/1 do 262 (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XXIX/179/2000 z 4 lipca 2000r.);
  • Obszaru obejmującego działki nr ew. 593/1, 595/1 i 599/5 położonego we wsi Opacz Kolonia (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XLVII/353/2001 z 28 listopada 2001r.);
  • Obszaru Michałowic - „osiedle Michałowice” obejmujący tereny położone w osiedlu Michałowice i wsi Michałowice (uchwała Rady Gminy Michałowice nr XLVIII/354/2001 z 20 grudnia 2001r.);
  • Obszaru Reguł obejmujący tereny położone we wsiach Reguły, Pęcice i w osiedlu Michałowice (uchwała Rady Gminy Michałowice nr LI/377/2002 z 21 marca 2002r.);
  • Obszaru położonego w obrębie wsi Opacz Mała pomiędzy ulicami Raszyńską, Ks. J. Popiełuszki, Parkową i Szarą obejmujący działki ewidencyjnych o numerach od 297 do 315 (uchwała Rady Gminy Michałowice nr LI/378/2002 z 21 marca 2002r.);
  • Obszaru „Komorów” – część I obejmująca fragmenty osiedla Komorów, wsi Komorów, wsi Granica i wsi Nowa Wieś (uchwała Rady Gminy Michałowice nr LIV/405/2002 z 28 czerwca 2002r.);
  • Obszaru Michałowic - „wieś Michałowice” obejmujący tereny położone we wsi Michałowice (uchwała Rady Gminy Michałowice nr LIV/406/2002 z 28 czerwca 2002r.);
 
Mając na uwadze, iż pozostałe obszary gminy objęte są planami zagospodarowania przestrzennego, w różnych stadiach realizacji, Zarząd Gminy przyjął zaktualizowaną wersję "Strategii rozwoju Gminy Michałowice do 2010 roku.
            Dwa dokumenty, to jest Strategia rozwoju i Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, tworzą merytoryczną podstawę do prowadzenia - przez władze gminy - długookresowej, spójnej i kompleksowej polityki rozwoju Gminy Michałowice.
 
 
I.                   OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY MICHAŁOWICE
 
1.      Rys historyczny
 
Pierwsze pisemne wzmianki na temat osadnictwa na terenie Michałowic, Komorowa, Pęcic i Opaczy sięgają XIII stulecia. W wiekach XIV i XV ziemie te należały do szlachty legitymującej się herbem Łada, od których to rodów wywodzą się nazwy poszczególnych miejscowości.
Współczesny rozwój Michałowic i miejscowości wchodzących w skład gminy przypada na okres międzywojenny. Parcelacja majątków i budowy Elektrycznej Kolei Dojazdowej w 1927 roku wpływają na powstanie zurbanizowanych osiedli usytuowanych wzdłuż trasy kolejki. Okolicznością sprzyjającą powstawaniu osiedli stały się decyzje właścicieli o podziale majątków ziemskich i przeznaczenie ich na podmiejskie letniskowe miejscowości stolicy.
Tak powstają: osiedle Michałowice, wydzielone z majątku hrabiego Grocholskiego i osiedle Komorów, przeznaczone przez właściciela, Józefa Markowicza na miejscowość letniskową dla mieszkańców Warszawy, znane do dziś pod nazwą "Miasta Ogrodu Komorów". Uruchomienie linii kolejki elektryczne z Warszawy przyspieszyło szybki rozwój obu miejscowości.
Po wojnie poszczególne osiedla i wsie obecnej gminy Michałowice należały do różnych gmin, a nawet do różnych powiatów. Obecny kształt gminy został ustalony podczas reformy administracyjnej w 1975 roku.
Najdynamiczniej gmina Michałowice rozwinęła się po 1990 roku, po reaktywowaniu samorządu terytorialnego. Obecna, kończąca się kadencja rady gminy przyjęła najważniejsze dokumenty rozwojowe - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Wyznaczają one tereny pod nowe osiedla w gminie, nakreślają kierunki zrównoważonego rozwoju.
 
2.      Dziedzictwo kulturowe
 
Do najważniejszych obiektów zabytkowych w gminie należą:
Zespół pałacowo - parkowy w Pęcicach, zlokalizowany w Pęcicach, w dolinie rzeki Utraty. Pałac został zbudowany w latach 1808 - 1809 na podstawie projektu architekta Fryderyka Alberta Lessela. Budynek jest murowany; został uszkodzony w czasie I wojny światowej - odbudowany przez ówczesnego właściciela, a następnie znowu zniszczony w 1944 roku. W 1950 r. został ponownie odbudowany. W budynku ulokowano wówczas oddział szpitala psychiatrycznego w Pruszkowie. W 1980 r. pałac po odremontowaniu przejął Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Kadr Administracji. W tym okresie nazwano go "Dworem Polskim", co miało związek z napisem, na attyce pałacu: "Jam Dwór Polski. Co Walczy Mężnie i Strzeże Wiernie".
            Park pałacowy, zaprojektowany przez ogrodnika Jana Chrystiana Schucha, został założony na 24 ha. Znajduje się w nim wiele cennych okazów drzew, a między innymi: 250 letnie wiązy szypułkowe oraz lipa drobnolistna o obwodzie 7 m. oceniana na 400 lat i należąca do najstarszych okazów tego gatunku na Mazowszu. Teren parku łączy się z 50 hektarowym obszarem stawów, na którym gnieździ się wiele gatunków ptactwa wodnego.
 
            Zespół pałacowo - parkowy w Helenowie. Pałac murowany został zbudowany w 1807 r. według projektu architekta Jakuba Kulickiego, a następnie w latach 1858 - 60 rozbudowany przez architekta Henryka Markowskiego. W parku znajdują się liczne rzeźby, a wśród nich obelisk poświęcony pamięci poległych w czasie I wojny światowej. W bogatym drzewostanie parku znajdują się okazy zaliczone do zabytków przyrody: 14 dębów szypułkowych, 2 białe topole oraz jesion wyniosły.
 
            Park dworski znajdujący się również w Regułach.
            Ponadto w Komorowie Osiedlu znajduje się Aleja Marii Dąbrowskiej stanowiąca o długości 500 m zabytek przyrody, złożony ze 125 lip drobnolistnych i 20 kasztanowców, a w Komorowie Wsi - Aleja Starych Lip, będąca zabytkiem przyrody.
            Do zabytkowych należy również Kościół parafialny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, zlokalizowany w Pęcicach, w sąsiedztwie zespołu pałacowo - parkowego. Kościół jest murowany; został zbudowany w latach 1825 - 1832 wg projektu Ch.P.Aignera. Obok Kościoła znajduje się cmentarz parafialny założony w I połowie XIX wieku.
            Ochroną konserwatorską, ze względu na oryginalny układ urbanistyczny i istniejące domy z okresu międzywojennego, objęto całe Osiedle Komorów, nazwane Miastem - Ogrodem.
            Na obszarze gminy znajdują się liczne stanowiska archeologiczne, w szczególności na terenach wsi: Reguły, Michałowice wieś, Pęcice, Sokołów, Opacz Mała, Komorów wieś, Komorów - Granica, Nowa Wieś, Helenów, Suchy Las.
 
3.      Struktura własności i użytkowania gruntów
 
W granicach administracyjnych Gmina Michałowice zajmuje 35 km2 z czego 5 km2 zajmują osiedla mieszkaniowe, 22 km2 wsie, a 3 km2 lasy.
W gminie grunty prywatne zajmują 2.147 ha jej powierzchni, państwowe - 1.045 ha, wspólnot gruntowych 22 ha, spółdzielni 11 ha, związków wyznaniowych 15 ha, gminne i związków międzygminnych 203 ha (w tym komunalne zaledwie 2,5% - 88 ha). Największe powierzchnie gruntów komunalnych znajdują się w obrębach geodezyjnych: Komorów Wieś 41,3 ha, Granica 9,9 ha, Komorów Osiedle 7,8 ha, Michałowice Osiedle 3,4 ha.
            W zarządzie własnym gminy jest 29 ha (59,5%) gruntów komunalnych, w tym 21 ha (40%) stanowi zasób gruntów budowlanych. 16,9 ha (34,7%) gruntów komunalnych znajduje się w użytkowaniu wieczystym, głównie właścicieli domów jednorodzinnych.
            W strukturze gruntów według form własności dominują grunty osób fizycznych - wchodzące i nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych.
            Generalnie można stwierdzić, iż na terenie Gminy Michałowice istnieją duże rezerwy terenowe pod rozwój funkcji mieszkaniowych, rekreacyjnych i usługowych. Jest to bardzo korzystna sytuacja, gdyż dalszy rozwój społeczno - gospodarczy gminy nie będzie napotykał na bariery terenowe.
 
4.      Sołectwa i samorządy osiedlowe
 
W skład Gminy Michałowice wchodzą osiedla: Michałowice, Komorów i Granica oraz dziesięć wsi: Opacz Kolonia, Opacz Mała, Komorów wieś, Michałowice wieś, Pęcice, Pęcice Małe, Reguły, Sokołów, Nowa Wieś, Suchy Las, Helenów.
Samorządy osiedlowe i rady sołeckie uczestniczą w życiu publicznym gminy stanowiąc ważny element lokalnej demokracji. Przewodniczący rad osiedli oraz sołtysi są zapraszani na sesji Rady Gminy i na posiedzenia jej komisji problemowych.
Do kompetencji rad osiedli i rad sołeckich należy m.in.:
-         współdziałanie z Policją w zakresie utrzymania ładu i porządku publicznego w gminie,
-         współdziałanie z Radą i Zarządem Gminy w tworzeniu budżetu gminy w zakresie przedsięwzięć inwestycyjnych dotyczących danego osiedla czy sołectwa w trybie inicjatyw lokalnych.
5.      Gmina w powiecie i regionie
 
Gmina Michałowice jest położona na Nizinie Mazowieckiej, na zachód od Warszawy. Graniczy z gminami: Warszawa Ursus, Warszawa Włochy, Raszyn, Nadarzyn, Brwinów oraz miastami: Pruszków i Piastów. Wchodzi w skład powiatu pruszkowskiego.
Położenie gminy w bezpośrednim sąsiedztwie miasta stołecznego Warszawy oraz w bezpośrednim pobliżu Alej Jerozolimskich powoduje, iż jest ona jednym z najatrakcyjniejszych miejsc do zamieszkania w województwie Mazowieckim.
Dostępność komunikacyjną zapewnia gminie nie tylko położenie przy Alejach Jerozolimskich lecz także bliskie położenie dróg krajowych: nr 7 Warszawa - Kraków, nr 8 Warszawa - Wrocław, nr 2 Warszawa - Poznań. Dobre połączenie z centrum Warszawy zapewnia także kolejka WKD, której pięć przystanków znajduje się na terenie gminy.
Gmina Michałowice należy do grupy gmin najwięcej inwestujących w infrastrukturę techniczną. Nakłady ponoszone na rozbudowę lokalnej infrastruktury w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy sytuują Michałowice w ścisłej czołówce gmin w kraju.
Publikowane co roku przez dziennik "Rzeczpospolita" badanie Centrum Badań Regionalnych dotyczące stu najdynamiczniej rozwijających się gminy (tzw. złota setka gmin polskich) wyróżniły w roku 2000 gminę Michałowice 25 miejscem spośród wszystkich 2,5 tysiąca gmin w kraju. Było to jednocześnie 4 miejsce wśród gmin województwa Mazowieckiego.
Gmina Michałowice systematycznie, rok po roku, plasowała się coraz wyżej w rankingu Centrum Badań Regionalnych. W 1988 roku zajmowała 88 miejsce, w 1999 r. - 32 miejsce, a w 2000 - 25 miejsce.
W tegorocznym (2002 r.) rankingu gmin inwestujących w infrastrukturę techniczną, ogłoszonym przez tygodnik "Wspólnota" Gmina Michałowice uplasowała się na 20 miejscu spośród gmin wiejskich wydających na inwestycje w złotych na jednego mieszkańca. Było to zestawienie zbiorcze za lata 1999 - 2001. Wskaźnik ten plasuje Michałowice na 24 miejscu spośród wszystkich gmin polskich, a na 3 miejscu spośród gmin mazowieckich.
Gmina Michałowice współpracuje z sąsiednimi gminami (nie tylko z powiatu pruszkowskiego) w rozwiązywaniu tych problemów, które mają charakter ponadgminny:
-    Porozumienie zawarte z Pruszkowem, Piastowem, Ożarowem Mazowieckim i Ursusem w sprawie modernizacji oczyszczalni ścieków w Pruszkowie otwiera możliwości rozwojowe gminy zabezpieczając powstawanie nowych osiedli, których domy podłączone będą do kanalizacji sieciowej.
-         Porozumienie podpisane z gminami: Warszawą Ursus, Warszawą Włochy, Piastów i Pruszków w sprawie przebudowy i modernizacji rowu U-2 oraz budowie zbiornika retencyjnego w dolinie rzeki Raszynki zabezpiecza północne tereny gminy przed wodami opadowymi powstałymi w zurbanizowanych obszarach gmin - sygnatariuszy porozumienia.
-         Wspólna inwestycja, w ramach Międzygminnego Związku Komunalnego, w budowę przedsiębiorstwa sortującego odpady stałe na terenie pruszkowskiego MZO, rozwiążą problem gospodarki odpadami gmin - członków Związku Komunalnego, którego Michałowice są członkiem - założycielem.
 
Uczestnictwo Gminy Michałowice w pracach mających na celu rozwój wspólnej dla gmin sąsiednich infrastruktury technicznej i społecznej, oprócz rozwiązania tych problemów (nie do udźwignięcia przez jedną gminę) wzmacnia rangę Michałowic w najbliższym otoczeniu.
 
 
 
6.      Promocja gminy
 
Podejmowane działania promocyjne zmierzają do stworzenia pozytywnego wizerunku Michałowic, jako gminy otwartej, nastawionej na rozwój gospodarczy, wiarygodnej dla partnerów, zorganizowanej, zabiegającej o inwestycje zarówno krajowe (w tym inwestorów lokalnych), jak i zagraniczne. Działania promocyjne, czynione w oparciu o organizacje pozarządowe, lobbys polityczne i gospodarcze, koncentrują się m.in. na:
-         funkcjonowaniu wszechstronnego wizerunku gminy w sieci internetowej,
-         zwiększaniu nośników i odbiorców przekazywanych informacji o gminie,
-         dofinansowaniu imprez lokalnych połączonych z promocją gminy, np. coroczne obchody "Dni Gminy Michałowice",
-         drukowanie informacji o pracach Rady i Zarządu Gminy.
 
II.                UWARUNKOWANIA ROZWOJU SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO
 
Uchwalony w czerwcu 2002 roku przez Sejmik Województwa Mazowieckiego "Wojewódzki Program Rozwoju Regionalnego Mazowsza na lata 2001 - 2006", spośród 233 zadań zakwalifikowanych do realizacji wymienia pięć razy gminę Michałowice jako beneficjanta tych zadań o znaczeniu regionalnym, które bezpośrednio wpłyną na poprawę warunków życia jej mieszkańców. Należą do nich: utworzenie warszawskiej szybkiej kolei miejskiej, w oparciu o m.in. WKD; budowa drogi na odcinku Łomianki - Raszyn; budowa drogi Salomea - Wolica na parametrach drogi ekspresowej; modernizacja drogi na odcinku Pruszków - Borzęcin; przygotowanie do budowy nowej drogi Nadarzyn - Pruszków, tzw. "Paszkowianki". Ponadto cztery wnioski zgłoszone przez gminę Michałowice do realizacji - mianowicie: budowa urządzeń odwadniających na terenie gminy; przebudowa rowu U-1 - Reguły - Malichy - Tworki wraz z budową zbiornika retencyjnego w gminie Michałowice; budowa dróg na terenie gminy Michałowice - zostały wpisane do "Wojewódzkiego Programu Rozwoju Regionalnego Mazowsza", jako wnioski zgłoszone do realizacji.
      Gmina Michałowice opracowując Strategię uwzględniła uwarunkowania i kierunki rozwoju określone w Strategii Województwa Mazowieckiego.
 
1.      Mocne strony gminy - szansa rozwoju
 
-         Usytuowanie gminy w paśmie zachodnim strefy podstołecznej korzystne jest ze względu na: łatwą dostępność centrum Warszawy, koncentrację w stolicy różnych dziedzin działalności gospodarczej, wysoką chłonność rynku warszawskiego oraz najpoważniejsze w Polsce zaplecze naukowo - techniczne, co stwarza szansę na pozyskanie inwestorów i kapitału.
-         Bliskość dróg krajowych: nr 7 Warszawa - Kraków, nr 8 Warszawa - Wrocław, nr 2 Warszawa - Poznań.
-         Dobra obsługa komunikacją kolejową osiedli i wsi wzdłuż linii WKD.
-         Stosunkowo dobre pokrycie obszaru gminy siecią drogowych połączeń międzyosiedlowych o nawierzchniach twardych. Dość równomierny rozkład ruchu na sieci.
-         Duże i wzrastające w gminie zasoby pracy, wysoki poziom wykształcenia mieszkańców oraz ich przedsiębiorczość i zdolności adaptacyjne do warunków gospodarki rynkowej.
-         Wysoki stopień rozwoju prywatnej przedsiębiorczości; znaczna liczba zakładów produkcyjnych i usługowych oraz hurtowni o ponadlokalnym zasięgu działania, tworzących bazę ekonomiczną gminy.
-         Duży zasięg sieci wodociągowej oraz korzystny bilans zasobów ujęć wodnych. Zapewnienie zrzutu ścieków do modernizowanej oczyszczalni mechaniczno - biologicznej w Pruszkowie oraz punktów zlewnych w Pruszkowie, Nadarzynie i Warszawie. Budowa kanalizacji sieciowej zarówno we wschodniej, jak i zachodniej części gminy.
-         Prawnie uregulowane zasady usuwania odpadów stałych i płynnych z posesji oraz świadczenie usług w układach konkurencji, poprzez udzielanie zezwoleń na tą działalność kilku przewoźnikom.
-         Dobre zaopatrzenie mieszkańców w gaz sieciowy (ok. 95%) w tym do celów grzewczych (ok. 85%).
-         Korzystna struktura nośników energii do celów grzewczych, umożliwiająca obniżenie poziomu emisji niskiej.
-         Wysoki poziom telefonizacji i wysokie tempo wzrostu liczby abonentów - zarówno telefonów stacjonarnych jak i komórkowych.
-         Możliwość zagospodarowania terenów rolnych (zwłaszcza gruntów AWRSP na cele rozwoju budownictwa jednorodzinnego, przedsiębiorczości oraz infrastruktury komunalnej.
-         Duży ruch budowlany w zakresie jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego.
-         Korzystna sytuacja pod względem zaspokojenia ilościowych potrzeb mieszkaniowych.
-         Wysoki standard mieszkań zarówno pod względem wyposażenia w instalacje sanitarne, jak i powierzchni.
-         Dobra organizacja oświaty; priorytetowe traktowanie oświaty przez samorząd gminy. Funkcjonowanie samorządowego liceum ogólnokształcącego. Budynki szkolne (nowe i zmodernizowane) o odpowiedniej wielkości i wyposażeniu, także w boiska przystosowane do uprawiania zajęć sportowych. Wysoki poziom wykształcenia i przygotowania zawodowego nauczycieli. Liczne zajęcia pozalekcyjne finansowane, bądź współfinansowane przez gminę. Zorganizowany dowóz uczniów do szkół.
-         Funkcjonowanie zarówno publicznych, jak i niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego.
-         Dobrze zorganizowane i wyposażone ośrodki zdrowia, prowadzone przez Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, na podstawie umów zawartych z kasami chorych.
-         Rozległe kompleksy łąkowe, miejscami o znacznej różnorodności biologicznej, przede wszystkim w dolinie Zimnej Wody, a także w dolinie Raszynki.
-         Doliny rzeczne, łącznie z rzekami, odznaczające się na wielu odcinkach duża naturalnością; przede wszystkim dolina Utraty.
-         Dwa duże zespoły stawów rybnych (pomiędzy Pęcicami a Pruszkowem oraz w Helenowie) i mniejsze zbiorniki wodne (m.in. na Utracie w Komorowie).
-         Planowana budowa zbiorników retencyjnych w dorzeczu Raszynki.
-         Dwa duże kompleksy leśne (uroczysko Chlebów i część uroczyska Popówek na południu gminy).
-         Obszary zabudowy jednorodzinnej wśród zieleni (Osiedle Komorów zwane: Miastem Ogrodem i Michałowice).
-         Zespoły pałacowo - parkowe z cennym starodrzewem (Helenów i Pęcice) oraz mniejsze parki podworskie.
-         Oryginalny układ urbanistyczny i zabytkowa zabudowa miasta ogrodu Komorów oraz inne obiekty i zespoły zabudowy zabytkowej.
-         Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone po 1999 roku, w których została nakazana zabudowa zakładająca ład architektoniczny, z zachowaniem dużych obszarów zieleni.
-         Stosunkowo wysokie dochody własne, świadczące o pewnej samodzielności finansowej gminy. Duże nakłady na inwestycje. Gmina od kilku lat plasuje się na czołowych miejscach w rankingach gmin najwięcej inwestujących w Polsce.
-         Skupienie się Rady Gminy na stronie budżetowo - finansowej w prowadzeniu spraw gminy.
-         Skuteczne zarządzanie finansami gminy, wysoki udział wydatków inwestycyjnych w budżecie gminy.
 
2.      Słabe strony gminy - zagrożenie rozwoju
 
-         Małe obszarowo, indywidualne gospodarstwa rolne, których właściciele szukają możliwości zbycia tych terenów i przekwalifikowania ich w tereny budowlane. Zbyt szybka podaż dużych obszarów ziem dotychczas rolnych, spowoduje konieczność ich uzbrojenia kosztem terenów już zurbanizowanych a nie mających wykształconej w pełni infrastruktury technicznej i społecznej.
-         Brak pełnowartościowych, bezpośrednich połączeń drogowych między wieloma miejscowościami. Jedno - poziomowe skrzyżowania dróg z linią WKD. Niedostateczna jakość i nośność nawierzchni drogowych. Zbyt małe szerokości jezdni i spadów drogowych. Koncentracja zabudowy przy drogach we wsiach (tzw. "ulicówkach"), uniemożliwiająca ich poszerzanie. Brak rozwiązań ograniczających ruch wewnętrzny osiedli.
-         Zbyt mała sieć chodników dla pieszych.
-         Brak ścieżek rowerowych.
-         Niski komfort podróży komunikacją zbiorową.
-         Zbyt duża ilość indywidualnych kanalizacji (szamb) w posesjach. Nieszczelne szamba.
-         Brak kanalizacji deszczowej. Zniszczone rowy odwadniające. Straty wody w sieci z tytułu nielegalnych podłączeń oraz znaczne zużycie wody na cele technologiczne.
-         Skromny komunalny zasób gruntów budowlanych.
-         Zły stan techniczny części komunalnych zasobów mieszkaniowych.
-         Brak odpowiednio zagospodarowanych terenów rekreacyjnych i ścieżek rowerowych.
-         Niepełne pokrycie gminy liniami komunikacji zbiorowej.
-         Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i zagrożenie płytkich wód podziemnych; rzeki prowadzą wody pozaklasowe, ich stan ulega pogorszeniu.
-         Zanieczyszczenie powietrza, przede wszystkim w północnej części gminy; napływ zanieczyszczeń emitowanych głównie z Pruszkowa, Piastowa i Ursusa.
-         Uproszczona struktura ekologiczna obszarów zielonych i użytkowanych rolniczo; prawie zupełny brak zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i śródłąkowych, bogatej roślinności miedz, drobnych oczek wodnych.
-         Osłabienie funkcji ekologicznych dolin rzecznych; przede wszystkim ograniczenie naturalności i ciągłości korytarzy ekologicznych Raszynki i Utraty.
-         Zły stan sanitarny i nadmierna penetracja lasów (zaśmiecanie w pobliżu dróg leśnych, nadmierna presja ze strony mieszkańców, działkowiczów i turystów).
-         Znaczna degradacja środowiska przyrodniczego na niektórych obszarach gminy.
-         Możliwość występowania nadzwyczajnych zagrożeń środowiska związanych ze wzmożonym ruchem samochodowym i samolotowym, przebiegiem gazociągu wysokiego ciśnienia, linii elektroenergetycznych wysokich napięć.
-         Rozproszenie przestrzenne obiektów usługowych oraz brak wykształconych ośrodków usługowych.
-         Niedostateczna powierzchnia i niefunkcjonalność budynku Urzędu Gminy oraz brak odpowiedniego parkingu.
-         Chaos przestrzenny na wielu obszarach gminy. Niedostosowanie wielkości działek do noworealizowanych budynków w tych miejscowościach, w których obowiązują ustalenia starego planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Nie zagospodarowane ulice; brak chodników, zły stan nawierzchni, brak zieleni i kwiatów.
-         Nie wystarczający poziom budżetu gminy w stosunku do potrzeb, co zmusza do poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania, do zaciągania kredytów. Stosunkowo niskie dochody budżetowe z udziału gminy w podatkach budżetu państwa (od osób fizycznych i prawnych). Utrzymujące się od lat na wysokim poziomie wydatki na oświatę - racjonalizowane w ostatnich trzech latach.
 
3.      Główne problemy dalszego rozwoju gminy
 
Przeprowadzona analiza stanu zagospodarowania Gminy Michałowice, a zwłaszcza identyfikacja występujących jej słabych stron umożliwia sformułowanie katalogu głównych problemów jej dalszego rozwoju. Problemy te wynikają z:
-         obecnego poziomu rozwoju społeczno - gospodarczego,
-         istniejącej struktury funkcjonalno - przestrzennej,
-         stanu infrastruktury społecznej i technicznej,
-         stanu środowiska przyrodniczego i ochrony dziedzictwa kulturowego.
Główne obszary problemowe dalszego rozwoju Gminy Michałowice winny być rozpatrywane w trzech kategoriach strategicznych, a mianowicie:
-         stopnia zaspokojenia różnorodnych potrzeb mieszkańców oraz atrakcyjności gminy dla rozwoju istniejących firm i lokalizowania się nowych inwestorów,
-         sprawności oraz niezawodności funkcjonowania instytucji i urządzeń ze sfery infrastruktury społecznej,
-         przeciwdziałania występującym zagrożeniom lub wykorzystywaniu pojawiających się szans dla rozwoju gminy, tkwiących w jej otoczeniu.
Biorąc to wszystko pod uwagę sformułowana została lista obszarów problemowych, których rozwiązanie lub złagodzenie niepożądanych skutków przyczynić się powinno do poprawy stanu istniejącego. Listę tych problemów prezentuje poniższe zestawienie:
 
4.      Katalog problemów do rozwiązania
 
-         Kontynuacja budowy sieci kanalizacyjnej, zgodnie z harmonogramem przyjętym przez Radę Gminy.
-         Dokończenie sieci wodociągowej zarówno z ujęć własnych jak i z magistrali warszawskiej.
-         Modernizacja istniejących stacji uzdatniania wody w Komorowie i w Pęcicach
-         Budowa kolektorów burzowych w terenach zurbanizowanych oraz zbiorników retencyjnych.
-         Naprawa zniszczonych rowów odwadniających.
-         Poprawa stanu wód powierzchniowych w zlewni Utraty.
-         Doprowadzenie do rozpoczęcia budowy zbiorników retencyjnych, nadzór nad ich budową oraz zapewnienie ich eksploatacji i konserwacji.
-         Doprowadzenie do powstania odpowiadającej potrzebom gminy ilości i jakości, dróg układu podstawowego, w tym budowa dwupoziomowych skrzyżowań dróg z linią WKD.
-          Budowa chodników dla pieszych i ścieżek rowerowych.
-         Doprowadzenie do budowy centrum administracyjnej obsługi mieszkańców gminy.
-         Doprowadzenie do powstania parkingów w systemie "park and ride" w powiązaniu z poprawą częstotliwości i komfortu ruchu WKD.
-         Doprowadzenie do racjonalnego gospodarowania odpadami komunalnymi.
-         Uchwalenie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego w powiązaniu z możliwościami finansowymi gminy.
-         Aktywniejsze działania gminy w zakresie stymulowania rozwoju działalności gospodarczej, m.in. poprzez promocję gminy i odpowiednią gospodarkę nieruchomościami.
-         Stymulowanie procesów urbanistycznych na rekreacyjne obszary gminy o wysokich walorach przyrodniczych.
-         Presja na rozbudzenie większej świadomości ekologicznej oraz aktywności mieszkańców i władz gminy na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego; przede wszystkim wód podziemnych, terenów łąkowych i leśnych oraz powietrza.
-         Presja na rzecz porządkowania zabudowy i kształtowanie ładu przestrzennego.
-         Pozyskiwanie i zagospodarowywanie terenów do celów rekreacji dla mieszkańców gminy.
 
III.             PROGNOZY DO 2010 ROKU
 
W prognozowaniu przyszłych zjawisk i procesów społeczno - gospodarczych w Gminie Michałowice przedstawiamy poniżej dwa alternatywne scenariusze rozwoju: 1) szans (optymistyczny), 2) zagrożeń (pesymistyczny), na podstawie których wypracowany został scenariusz optymalny (wariant pośredni).
Przedstawiając poniższe scenariusze wzięto pod uwagę:
-         obecny poziom rozwoju społeczno - gospodarczego gminy i stopień zaspokojenia potrzeb społecznych,
-         wyniki analizy zewnętrznych (szanse i zagrożenia) oraz wewnętrznych (silne i słabe strony gminy) uwarunkowań rozwoju gminy,
-         główne problemy dalszego rozwoju gminy (bariery i ograniczenia), czyli problemy wymagające rozwiązania lub złagodzenia ich negatywnych skutków społecznych, gospodarczych, infrastrukturalnych i ekologicznych.
Powyższe warianty przygotowaniu w powiązaniu z zapisami Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego.
Umożliwiło to wskazanie tych zwłaszcza problemów, które mogą utrudniać lub hamować rozwój gminy w sytuacji, gdy nie będą one pomyślnie rozwiązywane.
Problemy te tworzą KATALOG OBECNIE NIEZASPOKOJONYCH POTRZEB SPOŁECZNO - GOSPODARCZYCH Gminy Michałowice.
 
1.      Scenariusz szans (optymistyczny)
Podstawowe założenia w odniesieniu do uwarunkowań rozwoju.
 
Uwarunkowania zewnętrzne:
·        Dalsza decentralizacja państwa, w tym finansów publicznych (umożliwiająca generowanie większych dochodów budżetowych gmin),
·        Reforma systemu podatkowego, ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i oświaty,
·        Poprawa koniunktury gospodarczej,
·        Wejście do Unii Europejskiej, a tym samym uruchomienie procesów wspierających rozwój gospodarczy kraju,
·        Dynamiczny rozwój gospodarczy aglomeracji warszawskiej, przyczyniający się do wzrostu migracji ludności i rozwoju budownictwa mieszkaniowego w strefie podmiejskiej,
·        Wspieranie przez państwo rozwoju budownictwa mieszkaniowego; realizacja polityki mieszkaniowej państwa uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 1995 roku (m.in. preferencyjne kredyty i ulgi podatkowe w stosunku do organizacji developerskich),
·        Zwiększona aktywność organów państwowych w dziedzinie ochrony i kształtowania środowiska; realizacja polityki ekologicznej państwa uchwalonej przez Sejm RP w 1991 roku (dostępność kredytów i nowoczesnych przyjaznych środowisku technologii - dla zainteresowanych podmiotów gospodarczych),
·        Poprawa stanu środowiska przyrodniczego aglomeracji warszawskiej,
·        Konsekwentne rozwiązywanie problemów oczyszczania ścieków, odprowadzenie wód opadowych, utylizacji odpadów i zanieczyszczenia powietrza (budowa oczyszczalni ścieków i zakładu utylizacji odpadów),
·        Modernizacja Warszawskiej Kolei Dojazdowej (WKD) jako jednej z form szybkiej kolei miejskiej w aglomeracji warszawskiej,
·        Realizacja krajowych inwestycji drogowych, przebiegających przez gminę Michałowie oraz w jej pobliżu, przede wszystkim zaś rozstrzygnięcie, którym korytarzem przebiegać będzie autostrada A-2, powstanie trasy ekspresowej Wolica - Salomea i południowej obwodnicy gminy, tzw. Paszkowianka.
 
Uwarunkowania wewnętrzne:
·        Aktywność samorządu lokalnego w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju gminy oraz stałej poprawy standardu życia mieszkańców,
·        Dobra współpraca z sąsiednimi gminami w dziedzinie realizacji i eksploatacji ponadlokalnych urządzeń infrastruktury technicznej i społecznej,
·        Integracja społeczności lokalnej wokół rozwiązywania problemów rozwojowych gminy.
·        Kompetentne zarządzanie gminą.
 
Przebieg przewidywanych zjawisk i procesów
 
Zmiany w środowisku przyrodniczym
            Władze oraz mieszkańcy, świadomi znaczenia dobrej kondycji środowiska przyrodniczego dla zrównoważonego rozwoju gminy, zorganizują się wokół działań na rzecz poprawy stanu środowiska przyrodniczego. W pierwszym rzędzie będą podejmowane działania priorytetowe, zmierzające do poprawy warunków wodnych i sanitarnych oraz wzmocnienia i wzbogacenia szaty roślinnej (ekosystemów łąkowych i leśnych oraz zieleni osiedlowej i zabytkowej). Do najważniejszych z tych działań powinna należeć budowa zbiorników retencyjnych w obszarze chronionego krajobrazu w dolinie rzeki Raszynki oraz takie zagospodarowanie samej doliny, aby utrzymać unikatowy charakter łąk i torfowisk wokół rzeki. W rezultacie właściwie ukierunkowanych działań władz gminy, wspieranych przez tworzące się, proekologiczne lobby mieszkańców, nastąpi powolna, ale odczuwalna poprawa środowiska przyrodniczego, a co za tym idzie jakości życia w gminie i jej wizerunku na zewnątrz.
 
Rozwój demograficzny
            W sytuacji dynamicznego rozwoju gospodarczego aglomeracji warszawskiej będzie następował stały wzrost liczby ludności w wyniku dalszej migracji. Za przesądzoną bowiem można uznać prognozę demograficzną, przewidującą ujemny przyrost naturalny w Warszawie i nieznaczny dodatni przyrost naturalny w strefie podmiejskiej.
            Skala napływu ludności do gminy będzie zależeć od podaży terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Zależnie od prowadzonej polityki władz gminy odnośnie rozwoju budownictwa mieszkaniowego wzrost liczby ludności może być umiarkowany (wariant I) lub dynamiczny (Wariant II). Docelową wielkość zaludnienia gminy można przyjąć w granicach 16-20 tys. mieszkańców, uwzględniając wielkość terenów pod budownictwo mieszkaniowe, przewidywane w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy oraz dalszej ich zabudowy.
            W wariancie I zakłada się migrację rzędu 1,0-1,5% rocznie. Zaludnienie gminy w 2010 roku wyniesie wówczas 14,5-15,0 tys. Mieszkańców. W wariancie II przyjmuje się migrację rzędu 1,0-1,5% rocznie do 2005 roku, a w latach 2005-2010 2,5-3,0% rocznie. Liczba mieszkańców gminy w 2010 roku oscylowała by w granicach 16 tys. do 20 tys.
            Struktura ludności - niezależnie od wariantu rozwoju będzie korzystna. Dominować będzie ludność młoda; ponad 60% stanowić będzie grupa w wieku 25-44lata. Wystąpi niż w grupie wieku szkolnego (spadek liczby dzieci) i w wieku poprodukcyjnym (niewielki wzrost bezwzględny), wyż w wieku 0-6 lat (przyrost co najmniej o połowę) oraz w wieku 20-44 lata.
            Wzrośnie poziom wykształcenia mieszkańców, co będzie skłaniać do wysokiej aktywności zawodowej.
            Przy zachowaniu dotychczasowego wysokiego poziomu aktywności zawodowej (ok. 50% w odniesieniu do ludności ogółem i 71% w odniesieniu do ludności w wieku produkcyjnym) oraz udziału wyjeżdżających do pracy (33%) i pracujących w gminie (67%) w ogólnej liczbie pracujących można przewidywać, że w 2010 roku według wariantu umiarkowanego rozwoju (I) będzie ok. 7 tys. osób czynnych zawodowo, w tym ok. 4,5 tys. pracujących na miejscu i 2,5 tys. wyjeżdżających do pracy. Liczba miejsc pracy w gminie zwiększy się o 500-700.
 
Rozwój gospodarczy
            W wyniku kontynuacji reform gospodarczych i politycznych oraz korzystnej sytuacji na rynkach międzynarodowych utrzymane będzie wysokie tempo wzrostu gospodarczego kraju a tym samym aglomeracji stołecznej. W optymistycznym scenariuszu rozwoju Warszawy zakłada się, że do 2010 roku zatrudnienie zwiększy się o ok. 100 tys. osób. Największy wzrost zatrudnienia przewiduje się w pośrednictwie finansowym (o 41,5%) oraz w obsłudze nieruchomości i firm (o 25%).
            W wariancie I napływ ludności (ok. 2000 osób) będzie następował zgodnie z dotychczasowymi tendencjami, tj. do największych miejscowości - w miarę proporcjonalnie do liczby działek budowlanych. Najszybsze tempo wzrostu liczby mieszkańców będzie miało osiedle Michałowice (podobnie jak w ubiegłym 10-leciu). W wariancie II dodatkowe 4000 migrantów zamieszka na nowych terenach budownictwa mieszkaniowego, wskazanych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w wyniku uchwalonych nowych planów zagospodarowania przestrzennego: w Regułach i Pęcicach.
            W Warszawie zwiększy się liczba miejsc pracy dla wysoko kwalifikowanych specjalistów. Wzrośnie wobec tego grupa ludności wykształconej, o wysokich dochodach. Ludność ta będzie poszukiwała mieszkań w miejscowościach położonych w otoczeniu Warszawy, o dobrej dostępności komunikacyjnej i atrakcyjnym środowisku. Koniunkturze na rynku mieszkaniowym sprzyjać będzie polityka mieszkaniowa państwa (stymulowanie rozwoju budownictwa mieszkaniowego m.in. poprzez korzystne kredyty mieszkaniowe i ułatwienia dla działalności organizacji developerskich). Rozwijające się w Warszawie podmioty gospodarcze będą poszukiwały nowych terenów do lokalizacji swoich działalności. Rozwój rynku pracy i działalności gospodarczej przyczyni się do nasilenia procesu urbanizacji na terenach podwarszawskich.
            Dzięki realizacji odpowiedniej polityki przestrzennej przez władze gminy Michałowice przy jednoczesnej aktywnej promocji walorów i zasobów gminy nastąpi rozwój zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego o wysokim standardzie i estetyce zagospodarowania. Popyt na tereny pod budownictwo mieszkaniowe wymusi współudział developerów w realizacji podstawowych urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, zwłaszcza w dziedzinie zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków.
            Rozwój funkcji mieszkaniowej przyczyni się do rozwoju wielu małych firm (w tym rodzinnych) działających w sferze usług dla ludności.
            Władze gminy Michałowice, tworząc warunki do rozwoju działalności gospodarczej (głównie poprzez rozwój komunikacji i infrastruktury technicznej) oraz prowadząc aktywną działalność ofertową na rynkach inwestorów, przyciągną na teren gminy pożądane inwestycji gospodarcze[1].
            Produkcja rolnicza w gminie Michałowice zostanie ograniczona do kilkudziesięciu gospodarstw, głównie specjalizujących się w produkcji warzyw. Część rolników będzie prowadziła gospodarstwa ekologiczne. Ograniczenie działalności rolniczej nastąpi zarówno w wyniku procesów rynkowych, jak i na skutek przeznaczenia w planach miejscowych części gruntów rolnych na tereny budowlane.
 
Rozwój komunikacji
            W sytuacji dynamicznego rozwoju gospodarczego kraju i aglomeracji warszawskiej na obszarze gminy Michałowice będą realizowane liczne krajowe inwestycje drogowe[2]. Władze gminy, rozumiejąc konieczność rozwiązywania problemów komunikacyjnych aglomeracji warszawskiej, będą prowadziły negocjacje w celu uzyskania maksymalnych korzyści dla gminy w wyniku realizacji inwestycji towarzyszących. Negocjacje te będą prowadzone zwłaszcza w sytuacji przebiegu przez gminę autostrady A-2 (w przypadku realizacji wariantu "ursynowskiego" autostrady).
            Autostrada A-2 jest problemem samym w sobie nie tylko dla gminy Michałowice. Od kilkudziesięciu lat zarezerwowany został korytarz pod jej przebieg. Realizacja wariantu "ursynowskiego" korytarz ów "zagospodaruje" w pełni. Przez inwestora wybudowana zostanie zarówno autostrada, jak i planowane w jej otoczeniu drogi lokalne rozprowadzające ruch w kierunku gminy. W przypadku przyjęcia innego rozwiązania rezerwa pozostanie, ale pod drogę ekspresową, o innych parametrach. Budowa dróg serwisowych, których rezerwa została już uchwalona w planach Reguł i projekcie planu Opaczy Kolonii, spadnie na gminę. Problem wyboru wariantu autostrady A-2 jest zatem problemem wydatkowania (bądź nie) z budżetu gminy dużych środków na budowę nowych dróg.
            Drogi powiatowe nie nadające się do przebudowy zostaną zdeklasowane do dróg lokalnych.
            Modernizowana i rozwijana będzie sieć dróg lokalnych, utwardzane będą nawierzchnie gruntowych dróg gminnych oraz uruchomione zostaną procedury związane z poszerzaniem pasów drogowych.
 
Rozwój infrastruktury technicznej
            Systemy infrastruktury technicznej będą rozwijane na obszarach zabudowy mieszkaniowej i działalności usługowo - produkcyjnej - istniejącej i realizowanej. Przyrost zabudowy skoncentruje się w rejonie Michałowic: w kierunku na Pęcice oraz w stronę granicy z Pruszkowem w Regułach i na terenach w pobliżu Komorowa. W obu wariantach rozwoju demograficznego następować będzie sukcesywna realizacja określonych koncepcji programowych i planów rozbudowy istniejącej infrastruktury technicznej gminy w powiązaniu z sąsiednimi systemami ponadlokalnymi, w głównej mierze Pruszkowa i aglomeracji warszawskiej.
            Rozwój systemów wodociągowych, kanalizacyjnych i zaopatrzenia w energię będzie kontynuowany w układach zbiorowych. Udział ludności korzystającej z sieci wodociągowej zwiększy się z ok. 35% w 1997 roku do ok. 100% w 2010 roku, a z sieci kanalizacyjne z ok. 7% do ok. 80%, z gazu przewodowego z ok. 94% do ok. 100%, z telefonii przewodowej z ok. 35% do 50%. Dodać do tego należy dynamicznie rozwijający się rynek telefonii komórkowej[3]. Sieci elektroenergetyczne zasilać będą ogół mieszkańców gminy; nastąpi poprawa ciągłości zasilania w okresach szczytowych. W zabudowie rozproszonej stosowane będą indywidualne urządzenia zaopatrzenia w wodę i kanalizację. Utworzony zostanie system kanalizacji deszczowej dla terenów zurbanizowanych gminy i dla strefy usługowo - produkcyjnej intensywnego zainwestowania.
            Odpady stałe będą podlegać wstępnej selekcji w miejscach ich powstawania i gromadzenia w wyznaczonych punktach na terenie gminy oraz na terenie MZO w Pruszkowie. Urządzone zostanie awaryjne składowisko odpadów na okoliczność nadzwyczajnych zagrożeń i zanieczyszczeń bądź odmowy przyjęcia wysegregowanych rodzajów odpadów do obsługującego gminę składowiska lub w sytuacji okresowych

Załączniki

Data publikacji: 22.06.2017 14:39
Data ostatniej modyfikacji: 22.06.2017 14:39
Wyświetleń: 485
Autor: Dariusz Ruta
Opublikował: Marcin Walichnowski
Ostatnio zmodyfikował: Marcin Walichnowski