Wystąpienie pokontrolne NIK w sprawie przeprowadzonej w Urzędzie Gminy w Michałowicach, kontroli organizacji oraz finansowania dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2001-2003

NAJWYŻSZ IZBA KONTROLI
DELEGATURA W WARSZAWIE

ul. Filtrowa 57, 00-950 Warszawa

P/03/079
LWA-41041-6-03

Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, póz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie przeprowadziła w Urzędzie Gminy w Michałowicach, zwanym dalej „Urzędem", kontrolę organizacji oraz finansowania dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2001-2003 (do 31 października).

W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym 12 grudnia 2003 r. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie, stosownie do art. 60 ust. l ustawy o NIK przekazuje Panu Wójtowi niniejsze wystąpienie.

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonywanie przez Urząd zadań w zakresie organizacji dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli, pomimo stwierdzonych uchybień, nie mających jednak zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność.

W roku szkolnym 2001/2002 Gmina Michałowice była organem prowadzącym dla 5 szkół i placówek oświatowych: Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Komorowie, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Nowej Wsi, Szkoły Podstawowej "w Michałowicach, Gimnazjum w Michało wicach i Gminnego Przedszkola w Michałowicach. Obecnie na terenie Gminy funkcjonują 4 szkoły i placówki oświatowe: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Komorowie, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowej Wsi, Zespół Szkół w Michałowicach, Gminne Przedszkole w Michałowicach.

We wrześniu 2001 r. w szkołach i placówkach oświatowych zatrudnionych było w pełnym wymiarze czasu pracy 145 nauczycieli, z których zdecydowana większość posiadała wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym lub stopień naukowy dr lub dr hab. (112 nauczycieli, tj. 77,2% ogółu zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu). W 2003 r. liczba nauczycieli w tej grupie wzrosła do 133, co stanowiło 81,6% ogółu zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu (163).

Według stanu na l września 2001 r. spośród 145 nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego posiadało 115 (79,3% zatrudnionych w pełnym wymiarze), w 2002 r. - 128 nauczycieli (86,5%), natomiast w 2003 r. odsetek nauczycieli mianowanych i dyplomowanych wyniósł 78,5% (128) ogółu zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu (163).

Dyrektorzy wszystkich szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez Gminę opracowali wieloletnie plany doskonalenia zawodowego nauczycieli i złożyli je do organu prowadzącego.

Ponadto, dyrektorzy tych jednostek złożyli wnioski o dofinansowanie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2002-2003, ale na żadnym z nich nie odnotowano daty ich wpływu do Urzędu. W związku z powyższym nie można było ustalić dotrzymania terminu wpływu wniosków określonego w § 8 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, póz. 430) zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie wspierania doskonalenia zawodowego nauczycieli". Daty sporządzenia wniosków mogą jednak świadczyć o tym, że złożone zostały w terminie wyznaczonym w powyższym rozporządzeniu, tj. do dnia 15 maja 2002 r.

Ustalono, że na rok 2002 i na rok 2003 Urząd opracował, zgodnie z § 6 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wspierania doskonalenia zawodowego nauczycieli, plany dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli.

Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że w uchwale budżetowej na 2002 r. z 7 marca 2002 r. Urząd nie wyodrębnił środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, w tym na organizację systemu doradztwa zawodowego w wysokości 1% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli. Obowiązek taki wynikał z art. 70a ust. l ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, póz. 1112 ze zm.). Według planu po zamianach na 2002 r. kwota zaplanowanych wydatków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego (rozdział 80146 - dokształcanie i doskonalenie nauczycieli) wyniosła 43.450 zł i stanowiła 0,87% planowanej wysokości środków na wynagrodzenie osobowe nauczycieli (4.990.581 zł). Natomiast w uchwale budżetowej na 2003 r. z 10 marca 2003 r. łączna kwota zaplanowanych wydatków w rozdziałach 80146 i 85446 - dokształcania i doskonalenia nauczycieli wyniosła 53.771 zł i stanowiła 0,99% planowanej wysokości środków na wynagrodzenie osobowe nauczycieli w 2003 r. (5.410.610 zł).

Z ustaleń NIK wynika, że w wydatkach Gminy planowanych na rok 2002 i 2003 na doskonalenie zawodowe nauczycieli nie uwzględniono kosztów związanych z organizacją systemu doradztwa metodycznego dla nauczycieli, tj. kosztów obniżenia wymiaru godzin zajęć i dodatków funkcyjnych dla 2 nauczycieli, którym Wójt Gminy powierzył pełnienie zadań doradcy metodycznego, co było niezgodne z art. 70a ust. l ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela oraz z § 2 ust. l pkt l rozporządzenia w sprawie wspierania doskonalenia zawodowego nauczycieli.

W roku 2002 z przyznanych środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli (43.450 zł) placówki wykorzystały 37.782 zł (87,0%), a w 2003 r. (do dnia 31 października) wykorzystały 19.452 zł (36,2% środków przyznanych - 53.771 zł) na różne formy doskonalenia zawodowego nauczycieli.

Dyrektorzy podległych szkół złożyli do Urzędu, zgodnie z § 6 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wspierania doskonalenia zawodowego nauczycieli, sprawozdania ze sposobu wykorzystania środków przyznanych na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli w 2002 r., przy czym na żadnym z nich nie odnotowano daty ich wpływu do Urzędu. Każde sprawozdanie datowane było na dzień 28 marca 2003 r. i jedynie ta data może świadczyć o tym, że zostały złożone w terminie, tj. do 31 marca 2003 r.

Na rok 2002, w porozumieniu z dyrektorami szkół i placówek, zostały ustalone formy i specjalności kształcenia na które będzie przyznawane dofinansowanie, ale nie ustalono maksymalnej kwoty dofinansowania opłat za kształcenie pobierane przez szkoły wyższe i zakłady kształcenia zawodowego nauczycieli, a jedynie wysokość procentową tych dopłat.

Natomiast w podjętej przez Radę Gminy uchwale Nr V/35/2003 z 10 marca 2003 r. ustalona została maksymalna kwota dofinansowania opłat za kształcenie pobierane przez szkoły wyższe i zakłady kształcenia zawodowego nauczycieli oraz ustalono formy i specjalności kształcenia, w uzgodnieniu z dyrektorami szkół i placówek.

W latach szkolnych 2001/2002-2002/2003 zadania z zakresu doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowane były w Gminie przez 15 doradców metodycznych, a w roku 2003/2004 przez 13 doradców metodycznych zatrudnionych w szkołach i placówkach gmin, które powołały „Międzygminny Zespół Nauczycieli Doradców Metodycznych".

Przedstawiając powyższe uwagi i oceny Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie wnosi o:

- odnotowywanie na wnioskach o dofinansowanie dokształcania zawodowego nauczycieli i na składanych przez dyrektorów szkół i placówek sprawozdaniach ze sposobu wykorzystania środków przyznanych na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, daty ich wpływu do Urzędu,

- dokonywanie wyodrębnienia środków przeznaczonych w budżecie Gminy na dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli, w tym organizację systemu doradztwa zawodowego w wysokości wskazanej w art. 70a ust. Karta Nauczyciela.

Najwyższa Izba Kontroli oczekuje od Pana Wójta w terminie miesięcznym od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o podjętych działaniach na rzecz realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań.

Stosownie do art. 61 ust. l ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, Pan Wójt ma prawo zgłosić do dyrektora Delegatury NIK w Warszawie umotywowane zastrzeżenia w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.

W razie zgłoszenia zastrzeżeń, termin nadesłania informacji, o której mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozpatrzenia.